بررسی نقشه مدار لامپ مهتابی و مدار روشنایی ساختمان

نقشه مدار لامپ مهتابی مدار روشنایی ساختمان

در ادامه مباحث آموزش نقشه کشی برق ساختمان، نقشه مدار لامپ مهتابی مدار روشنایی ساختمان و  نقشه مدار مهتابی را مورد بررسی قرار می دهیم. در ساختمان ها و منازل برای هر قسمت به صورت جداگانه سیم کشی می شود به عنوان مثال در یک خانه که سه اتاق و دو هال پذیرایی وجود دارد. مدار روشنایی برای هر یک مجزا می باشد و یا ممکن است. برای اتاق ها هر سه از یک سیم بندی باشند و یک فیوز برای قطع مدار هر سه اتاق نیاز باشد. ولی به هر حال برای قطع برق کلی برای آنها هر کدام یک فیوز قرار دارد که در داخل جعبه فیوز نصب شده است و داخل منازل اطراف درب ورودی نصب می گردد.

نقشه های مدارات روشنایی ساختمان ها در اصل با مدارارت پریزها مجزا بوده و می توان گفت برای یک واحد درهر ساختمان دو مدار وجود دارد که یکی برای سیم کشی روشنایی و دیگری برای سیم کشی پریزها می باشد.

جهت مطالعه سایر سر فصل های دوره آموزش رایگان نقشه کشی برق ساختمان کلیک کنید. همچنین جهت مشاهده انواع نقشه مدار های تجهیزات برق ساختمان و آموزش نحوه سیم بندی تجهیزات برق می توانید با ارجاع به صفجه آموزش انواع نقشه مدار های برق ساختمان و سیم بندی آنها تمامی مباحث را مطالعه کنید.

نحوه سیم کشی و نقشه مدار مهتابی

نقشه مدار کلید تک پل

یکی از ساده ترین نقشه مدارات و همینطور سیم کشی آن، مدار کلید تک پل می باشد مدار کلید تک پل جزء مدارات روشنایی بسیار ساده برای منازل می باشد. کلید تک پل برای کنترل یک وسیله از یک مکان می باشد به گونه ای که با فشردن کلید به سمت بالا یا پایین می توان آن وسیله را روشن یا خاموش کرد کلید تک پل شامل یک اهرم بوده و زمانی که اهرم به سمت بالا و یا پایین باشد هرگز به صورت خودکار به حالت اولش باز نمی گردد و حتما باید نیرویی به آن وارد شود و این فرایند برای مدت زمان نامحدودی بوده زیرا کلید آسیبی از این کار نمی بیند. در تصاویر زیر شماتیک مداری کلید تک پل نیز نشان داده شده است.

نقشه مدار لامپ مهتابی مدار روشنایی ساختمان
مدار کلید تک پل

شمای حقیقی نقشه کلید تک پل

نقشه مدار لامپ مهتابی مدار روشنایی ساختمان
نقشه شمای حقیقی کلید تک پل

نقشه مدار کلید دو پل

کلید های تک پل دارای یک فاز ورودی و یک خروجی و کلید های دو پل که جهت کنترل برق برای دو مصرف کننده مانند لامپ طراحی شده دارای یک فاز ورودی و دو فاز خروجی میباشد.در تصویر زیر نقشه مدار راه اندازی برق سرویس بهداشتی با کلید دو پل را مشاهده می کنید.

نحوه سیم بندی مدار سرویس بهداشتی

نقشه مدار کلید تبدیل

ساختار داخلی و خارجی آن ها مانند کلید دو پل میباشد. با این تفاوت که برای کنترل یک مصرف کننده از دو نقطه طراحی شده اند. با استفاده از دو کلید تبدیل میتوان یک لامپ را از دو نقطه به عنوان مثال پایین و بالای یک راه پله خاموش و روشن کرد کلید هایی به نام کلید کراس تبدیل و صلیبی وجود دارد. که طرز کار آن ها مانند کلید تبدیل است با این تفاوت که برای کنترل یک مصرف کننده بیشتر از دو محل طراحی شده اند.

نقشه مدار لامپ مهتابی مدار روشنایی ساختمان
سیم بندی مدار کلید تبدیل

آشنایی با انواع لامپ مهتابی

در ساختمان ها از انواع زیادی لامپ جهت نور پردازی و روشنایی استفاده میشود. در این بخش چند نمونه از لامپ هایی که امروزه بیشتر از لامپ های رشته ای در ساختمان ها استفاده میشود معرفی خواهیم کرد. به طور کلی لامپ یک چشمه نور مصنوعی میباشد که انرژی الکتریکی را به انرژی نورانی تبدیل میکند. لامپ ها دارای تو پیچ اتصال فاز و نول هستند. که با انواع کلید ها که در مباحث قبل به آن ها اشاره کردیم کنترل یا خاموش و روشن میشوند.

این ابزارها معمولا به صورت موازی در مدار قرار میگیرند. لامپ ها به دو دسته التهابی و تخلیه گاز تقسیم میشوند. میزان کیفیت و کمیت نور لامپ ها بستگی به نوع لامپ دارد هر لامپی دارای توان مصرفی خود میباشد که بیانگر میزان انرژی مصرف کننده لامپ میباشد.در این بخش به آشنایی رفلکتور ها نیز میپردازیم رفلکتور ها صفحاتی هستند که وظیفه تنظیم و جهت دادن به نور لامپ را دارد این وسیله قابلیت تبدیل نور قوی به نور ملایم و ضعیف را دارد.

لامپ مهتابی (فلوز سنت) چیست؟

در ادامه مباحث نقشه مدار لامپ مهتابی مدار روشنایی ساختمان؛ در ابتدا به معرفی لامپ های رشته ای و لامپ های فلور سنت (مهتابی)می پردازیم. لامپ های رشته ای یا التهابی از قدیمی ترین لامپ هایی هستند. که تشکیل شده از یک رشته تنگستن در یک حباب شیشه ای است. که بسته به نوع حباب تخلیه شده از هوا می باشد. یا با گاز نیتروژن و آرگون پر می شود. در لامپ های رشته ای با عبور جریان برق رشته داخلی آن داغ شده و از خود نور تولید می کند. و حبابی که محفظه لامپ را پوشش می دهد نور را در حدی افزایش داده و باعث انتشار نور می شود.

لامپ های فلور سنت یا مهتابی متشکل از یک لوله شیشه ای دارای دو پایه سر و دو پایه ته این لوله که سطح داخلی آن از پودر ماده فلور سنت پوشیده شده است طرز عملکرد این لاپ ها به این گونه است که با اعمال ولتاژ به دو سر لامپ باعث داغ شدن گاز آرگون که داخل لامپ وجود دارد میشود و سپس جیوه ای که مقدار کمی در داخل لامپ و نزدیک دو سر لامپ وجود دارد بخار میشود .

با عبور جریان برق دو رشته درون لامپ که با ماده فلور سنت پوشیده شده گرم میشود و باعث تولید الکترون ها در لامپ میشود این الکترون ها با اتم های بخار جیوه برخورد میکند و طی یک فرایند شیمیایی اتم های بخار جیوه پرتو فرابنفش آزاد میکند با برخورد این فرابنفش به لایه درونی فسفر (فلور سنت )که طرح لامپ را پوشانده است این فسفر (فلور سنت)میدرخشد و نور تقریبا سفید تولید میکند.

نقشه مدار لامپ مهتابی مدار روشنایی ساختمان
انواع لامپ مهتابی(فلوز سنت)

کاربرد لامپ مهتابی(فلوز سنت) چیست؟

لامپ های مهتابی نیاز به یک وسیله راه اندازی به نام بالاست(ترانس) را دارند. بالاست یک قطعه الکتریکی است. که نیروی الکتریکی که به آن وارد می شود را تنظیم میکند. بالاست می تواند تا چهار عدد لامپ را راه اندازی و تنظیم کند. آنها در دو نوع الکترونیکی و مغناطیسی می باشند. که بالاست الکترونیکی از نظر صدای کمتر و لرزش نور کمتر بهتر از بالاست های مغناطیسی است.

لامپ های مهتابی دارای یک استارتر درون مدار خود هستند. استارترهای مهتابییک کلید زمان دار هستند. این کلید باز و بسته می شود تا زمانی که لوله لامپ مهتابی روشن شود. اگر لوله مهتابی روشن نشود. سوئیچ این عمل باز و بسته کردن خود را تکرار می کند. و مهتابی سعی میکند دوباره روشن شود.

نقشه مدار لامپ مهتابی(فلوز سنت)

در شکل زیر مدار لامپ مهتابی با استفاده از استارتر مشاهده می کنید.

نقشه مدار لامپ مهتابی مدار روشنایی ساختمان
مدار مهتابی نوع 1
مدار مهتابی نوع 2

لامپ هالوژن چیست؟

در ادامه مباحث نقشه مدار لامپ مهتابی مدار روشنایی ساختمان؛ لامپ های هالوژن عصر جدیدی از تولید لامپ ها می باشد. این نوع لامپ ها با گاز هالوژن پر می شود. و نور پردازی دقیق تر و مرکزی تری نسبت به بقیه لامپ ها دارد. در نور پردازی های ساختمان های نو ساز مراکز تفریحی موزه ها فروشگاه ها از این لامپ ها برای تزیین نور استفاده میکنند. لامپ های هالوژن در طرح های مختفی تولید میشوند معمولا در طرح درون دیوار به صورت تو کار نصب میشوند.

در محیط اپن آشپزخانه های منازل نیز میتوان این لامپ ها را مشاهده نمود کنترل دقیق پرتو نور این لامپ ها توجه بسیاری از نور پردازان را جهت استفاده از اینگونه لامپ ها جلب کرده است . از دیگر مزایای لامپ های هالوژن میتوان به عمر مفید که 3 برابر لامپ های رشته ای معمولی میباشد نام برد. در شکل زیر نمونه ای از لامپ هالوژن را مشاهده میکنید.

نقشه مدار مهتابی با بالاست الکترونیکی

بالاست های الکترونیکی برخلاف  بالاست های دیگر در مهتابی دارای شش ترمینال می باشند. در این بالاست، سیم فاز و نول به دو تا از ترمینال های آن متصل شده و ترمینال های دیگر آن که در تصویر زیر مشاهده می شود به کار می روند. بیشترین کاربرد بالاست های الکترونیکی در لامپ های مهتابی و فلورسنت می باشد البته این قطعه اغلب با عنوان ترانس مهتابی نیز معروف شده است.

فواید بالاست الکترونیکی نسبت به مغناطیسی

عدم چشمک زدن لامپ در هنگام روشن شدن

عدم سیاه شدن دو سر لامپ

حذف شدن استارت در مدار مهتابی

افزایش طول عمر لامپ

میزان 40 درصدی کاهش مصرف برق

کم شدن گرمای لامپ

نقشه سیم کشی مهتابی ال ای دی

لامپ مهتابی LED از نوارهای LED تشکیل شده و دارای یک منبع تغذیه DC  است که برق شهری را به 48 ولت مصرفی مهتابی تبدیل می کند. نکته اس که وجود دارد این است که در سیم کشی لامپ مهتابی LED از بالاست و استارتر استفاده نمی شود که این امر موجب ساده شدن سیم کشی و یک مزیت مهم برای این نوع از لامپ مهتابی می باشد. برای اتصال مهتابی LED  که دارای چهار عدد سرپیچ سوزنی بوده، فقط دو عدد از آنها را جهت اتصال سیم های فاز و نول به کار می گیریم در تصویر زیر نقشه سیم کشی آن نشان داده شده است.

شمای حقیقی و فنی لامپ مهتابی

لامپ مهتابی در مدارات برق صنعتی به صورت شمای حقیقی و به صورت تک خطی مانند شکل های زیر در نقشه ها برق ساختمان می باشد. در شمای حقیقی آن سیم فاز بعد از کلید وارد ترمینال F1 مهتابی شده و سیم نول مستقیما وارد ترمینال F2 شده است در حالی که در شمای تک خطی مسیر سیم ها نشان داده نشده است ولی بر روی سیم ها دو خط مورب کشیده شده که به معنی وجود دو عدد سیم فاز و نول می باشد.

 

مدار لامپ فلورسنت

لامپ های فلوئورسنت برای روشن شدن از مکانیسم سوئیچ استارت استفاده می کند. در مدار لامپ فلوئورسنت، جریان الکتریکی از بین الکترودهای انتهای لامپ عبور می کند و از آنجایی که این الکترودها از رشته های سیمی که مقاومت زیاد دارند ساخته شده اند، هنگام عبور جریان الکتریکی از مدار، باعث گرم شدن رشته های سیمی  الکترودها شده و از طرفی الکترون های جریان برق، به داخل لوله گازی فرستاده می شوند تا گاز را یونیزه کنند.

سیم کشی مهتابی

جهت سیم کشی مهتابی مطابق شکل زیر سیم فاز را به یکی از ترمینال های ترانس یا بالاست متصل می کنیم سپس ترمینال دیگر ترانس را به یکی از سرهای سوزنی لامپ مهتابی متصل می کنیم. سیم نول را به یکی از سرهای سوزنی دیگر لامپ متصل می نماییم. در این مرحله در دو طرف لامپ مهتابی یک پایه باقی مانده است که برای اتصال آنها از پایه های استارت به پایه های باقی مانده استفاده می شود. برای  سیم کشی لامپ های قدیمی نیاز به یک استارت و ترانس بوده و باید همین مراحل طی شود.

دیدگاهتان را بنویسید