آموزش نقشه مدار سنسور راه پله

آموزش مدار سنسور راه پله

قبل از آموزش آموزش نقشه مدار سنسور راه پله بهتر است با این ابزار آشنا شویم. سنسورها وسیله ای هستند که با حس کردن و تشخیص انواع پارامترهای موجود مانند حرارت، فشار، شدت میزان نور و… می توانند جریان مصرفی را برای وسایل الکتریکی مانند انواع لامپ ها و مدارات روشنایی و دیگر دستگاه ها در زمان مناسبی عبور دهند و آنها روشن کنند. نمونه هایی از آنها را می توان در خیابان ها، معابر، پارک ها، پارکینگ ها و راه پله های ساختمان ها مشاهده نمود. که البته نوع سنسورها بر اساس فضایی که در آن مورد استفاده قرار می گیرد متفاوت است. به عنوان مثال برای مکان هایی که احتمال آتش سوزی وجود دارد.  یا برای برخی از منازل و پاساژها از سنسورهای حرارتی استفاده نموده تا در صورت تشخیص دمای زیاد سریعا سیستم اعلام حریق و آبپاش های سقفی اطفاء را فعال کنند.

جهت مطالعه بیشتر درمورد انواع سنسور های موجود در برق ساختمان و آشنایی با سنسور ها به مقاله معرفی انواع سنسور های برق ساختمان مراجعه نمایید و مباحث را دنبال کنید. همچنین قابل ذکر است مبحث آموزش نقشه مدار سنسور راه پله یکی از سر فصل های دوره آموزش رایگان نقشه کشی برق ساختمان می باشد که در زمینه آموزش کامل برق ساختمان درجه 2 و 1 برای شما عزیزان در نظر گرفته ایم که در صورت علاقه به سایر سر فصل های این دوره آموزشی می توانید با ارجاع به مقاله فوق مباحث مربوطه را دنبال کرده و مطالعه فرمایید.

سنسورهای حساس به میزان شدت روشنایی در راه پله ها

سنسورهای حساس به میزان شدت روشنایی اطراف غالبا در محیط های باز استفاده می شوند. و لامپ ها را در طول روز خاموش نگه داشته و با تاریک شدن هوا و از بین رفتن نور، سنسورها این حالت را تشخیص می دهد. و لامپ ها را در سطح شهر و معابر و خیابان ها روشن می کنند.

در واقع اجازه عبور جریان الکترکی را برای لامپ ها می دهند. البته سنسورها در سطح خیابان ها که داخل محفظه تیرهای چراغ برق قرار داشته اند، برای هر یک از لامپ ها به صورت مجزا قرار دارند. یعنی برای هر تیر چراغ برق یک سنسور در نظر گرفته می شود. روش عملکرد مداری سنسورهای راه پله ها در ساختمان ها و چگونگی مدار آنها در ادامه توضیح داده شده است.

نقشه مدار سنسورهای راه پله ها

سنسورها برای نصب در راه پله ها باید از نوع حرکتی باشند. که به نام چشم راه پله شناخته شده اند. وظیفه سنسور حرکتی این است که با تشخیص حرکت اجسام و یا انسان، چراغ های راه پله را به صورت اتومات روشن می کند. و خاموش کردن آنها هم برعهده تایمرهایی می باشد. که برای سیستم روشنایی ساختمان ها نصب شده اند.

سنسور فتوسل چیست؟

سنسور فتوسل یک نوع سنسور نوری بوده و نسبت به میزان روشنایی محیط واکنش نشان خواهد داد طرز کار فتوسل به اینگونه می باشد. که با افزایش نور مقدار مقاومت آن بیشتر شده و جریان برق را عبور نمی دهد. از این جهت رله یا کنتاکتوری که به آن متصل است قطع خواهد ماند. در صورت کم شدن نور و تاریکی این سنسور به صورت یک مقاومت پایین عمل کرده و مدار را وصل می کند. از سنسور فتوسل در روشنایی معابر و اتومات نمودن روشنایی حیاط ساختمان و … استفاده می شود. در شکل زیر آموزش نقشه مدار سنسور فتوسل متصل به فرمان کنتاکتور را مشاهده  می نمایید.

سنسورهای حرکتی چیست؟

در ادامه مباحث آموزش نقشه مدار سنسور راه پله نوعی دیگر از سنسور را بشناسیم به نام سنسور حرکتی؛ سنسور حرکتی دارای سه سیم در خروجی ترمینال های خود می باشند. که یکی برای فاز خروجی و دومی و سومی فاز و نول برای تغذیه سنسورها می باشند. طریقه سیم بندی به این صورت است که سیم فاز مستقیما به ورودی فاز متصل می شوند. سیم نول پس از قرار گرفتن در مسیر یک سر لامپ ها به خروجی نول متصل شده و با وصل شدن سیم فاز خروجی به سر دیگر لامپ ها، می توان عملکرد سنسور را به خوبی مشاهده نمود. که در صورت تشخیص اجسام و اشیاء لامپ ها به طور خودکار روشن می شوند و دیگر نیازی به کلید برای روشن و خاموش کردن آنها نمی باشد.

سنسورها در واقع مشکلاتی مانند خاموش شدن ناگهانی لامپ ها در راه پله ها را جبران کنند. و در صورتی که زمان روشن بودن آنها توسط تایمر به اتمام رسد، سنسورها با تشخیص حرکت مجددا لامپ ها را به طور خودکار روشن می کنند.

سنسور راه پله چیست؟

سنسور راه پله یکی از تجهیزاتی است که جزء تجهیزات روشنایی بوده و می توان از آن جهت کنترل روشنایی در مکان هایی مانند پارکینگ ها ، راه پله ها ، راه روها و در چنین مواردی استفاده کرد.

این وسیله می تواند در صرفه جویی انرژی بسیار کاربردی باشد به این صورت که اگر این سنسور وجود داشته باشد دیگر نیازی به روشن بودن طولانی مدت لامپ نمی باشد، البته برای خاموش شدن لامپ نیاز به یک تایمر بوده که به آن تایمر راه پله گفته می شود و باعث خاموش شدن لامپ در زمان معینی می شود به صورتی که تایمر را برای مدت زمانی که لازم است تنظیم می کنیم تا لامپ ها را خاموش کند.

عملکرد سنسور راه پله به این صورت است که با حرکت انسان و یا حتی اشیاء، سنسور تحریک شده و جریان برق را به لامپ می رساند که باعث روشن شدن لامپ می شود، نام دیگر این سنسورها سنسورهای حرکتی می باشد که در انواع مختلفی وجود دارند و شامل توکار، دیواری و سقفی هستند نوع توکار 140 درجه، نوع دیواری 180 درجه و نوع سقفی 360 درجه می باشد.

نقشه مدار فتوسل

برای فراهم آوردن مدار سنسور راه‌ پله، می‌توان از یک سنسور فتوسل برای تنظیم تایمر استفاده کرد، چرا که قبل از انجام هرکاری اول لازم است تا با استفاده از فتوسل، نور پخش شده در محیط  تنظیم شود. سپس یک سنسور حرکتی که باید همراه فتوسل باشد تهیه می کنیم، سنسور حرکتی حرکت افراد را تشخیص می دهد.

پس از آن یک رله کنتاکت با ولتاژ 5 و یا 12 ولتی برای روشن‌ کردن چراغ‌ ها تهیه می شود. نکته ای که وجود دارد این است که از مدارهایی که فتوسل در آن‌ها قرار داشته و یا نصب شده است می‌توان به‌ عنوان یک مدار دزدگیر یا مدار اعلام هشدار نیز استفاده نمود. روش عملکرد مدار اعلام هشدار همانند مدار سنسور حرکتی است با این تفاوت که به جای لامپ آژیر قرار می گیرد، یکی از مزیت های بزرگی که فتوسل در مدار راه پله ایجاد کرده، صرفه‌جویی در انرژی برق به علت وجود مقاومت فتوسل می باشد؛ به این منظور که مدار بدون حضور افراد، به صورت اتومات لامپ‌ها را خاموش می کند.

مدار سنسور حرکتی راه پله

طریقه سیم کشی مدار سنسور حرکتی راه پله به این صورت است که در ابتدأ سیم فاز ورودی قبل از اینکه وارد ترمینال سنسور شود، وارد یک کلید تک پل می شود تا در مواقعی که سنسور به مشکل بر خورد، کلید تک پل بتواند کنترل لامپ داشته باشد.

پس از این که سیم فاز ورودی به کلید تک پل متصل شد از قسمت بالایی کلید یا همان پیچ بالای کلید تک پل خارج شده و مستقیم به ترمینال فاز ورودی سنسور متصل می شود. سپس فاز برگشتی که از ترمینال خروجی سنسور خارج می شود، به قسمت انتهای لامپ متصل می شود درواقع باید به پیچی در سرپیچ لامپ به انتهای لامپ متصل است، وصل شود. در آخر سیم نول به صورت انشعابی هم به پیچ دیگر سرپیچ لامپ وصل شده و هم به ترمینال سیم نول در سنسور وصل می شود.

تنظیم حساسیت سنسور حرکتی راه پله

معمولاً سنسورها  دارای 3 ولوم (پیچ تنظیم کننده) برای تنظیم کردن حساسیت خود می باشند.

یکی از آنها ولوم تایم می باشد، این ولوم برای تنطیم کردن زمان برای سنسوراست یعنی وقتی که سنسور روشن شد پس از گذشت مدت زمانی که برای آن مشخص شده است خاموش شود. دوم ولوم تنظیم حساسیت نوری سنسور می باشد که اگر به سمت منفی چرخانده شود به این معنی است که فقط در شب روشن شود، اگر برخلاف آن چرخانده شود یعنی فقط در طول روز روشن شود که  متناسب با نیاز می توان حساسیت نور سنسور را تنظیم کرد. در آخر ولوم حساسیت عبور اجسام در سنسور است و برای مشخص کردن مقدار حساسیت در برابر عبور اشخاص یا اشیا‌‌ء می باشد.

مدار داخلی سنسور راه پله

در ادامه مباحث آموزش نقشه مدار سنسور راه پله، باید بدانیم سنسور راه پله حتما برای تغذیه و فعال شدن نیاز به یک فاز و نول دارد. همانطور که گفته شد تمامی کلید ها، فتوسل ها و تجهیزات حفاظتی از سیم فاز عبور داده می شوند. در واقع باید سیم فاز را کنترل و قطع و وصل کنند. مدار داخلی سنسور راه پله به این صورت است که در نوع لامپ سنسور دار سقفی، سه سیم متصل شده است. این سیم ها به صورت فاز ورودی، فاز خروجی یا برگشتی و اتصال نول نام گذاری می شوند.فاز ورودی به سنسور و نول مدار، وظیفه فعال کردن سنسور را بر عهده دارند و فاز برگشتی وظیفه انتقال خروجی سنسور را فرمان می دهد. این سیم ها با رنگ هایی مشخص تعیین شده است ولی بهتر است قبل از اتصال به نقشه پشت سنسور که راهنمای اتصال را نشان داده است دقت داشته باشیم.رنگ این سیم ها به این صورت است که سیم آبی نول، سیم مشکی فاز ورودی و سیم قرمز فاز خروجی می باشد. در شکل زیر نحوه اتصال سیم های مدار سنسور راه پله را مشاهده می کنید.

مدار چشمی راه پله

نام دیگر این مدار، مدار سنسور حرکتی است که می توان از آن در مکان هایی نظیر انباری ها یا پشت بام خانه ها استفاده نمود. به عنوان مثال چراغ هایی که در پشت بام خانه ها وجود دارند با مدار چشم راه پله یا سنسور حرکتی کار می کنند البته می توان برای کنترل دستی آنها از یک کلید تک پل استفاده کرد که سنسور را از مدار خارج کرده و چراغ را تا هر مدتی که لازم باشد بتواند روشن نگه دارد.

البته اجرا کردن این مدار برای راه پله ها  کارایی بهتری نیز دارد چرا که در صرفه جویی انرژی جهت روشن و خاموش کردن لامپ ها تاثیر زیادی دارد. در این مدار یک جهت اشکال کوچکی دارد و از آنجایی که چشمی سنسورها حساس هستند در صورت وجود گرد و غبار و یا خرابی در چشمی ها ممکن است در عملکرد لامپ ها تاثیر گذاشته و لامپ ها به صورت ناگهانی یا مرتب خاموش یا روشن شوند، برای حل این مشکل می توان از یک کلید تک پل برای مواقعی که چشمی سنسورها از کار می افتد استفاده نمود تا در عملکرد لامپ ها اختلالی ایجاد نشود.

انواع سنسور چشمی راه پله

انواع سنسورهای چشمی بر حسب درجه به چند صورت نیز می باشند، سنسورهایی به ‌صورت توکار نصب شده که میدان دید آنها 140 درجه می باشد و برد روشنایی آنها در حدود 2 تا 10 متر می باشد. این سنسورها  در راه روها نصب می شوند که با میدان دید 140 درجه‌ای محیط اطراف خود را روشن می‌کنند.

سنسورهایی که عموماً بر روی دیوار نصب می شوند و میدان دید آنها 180 درجه می باشد و برد روشنایی آنها نیز در حدود 20 متر می باشد. این سنسورها در محیط های خارجی و فضاهای باز مورد استفاده قرار می گیرند. نوعی دیگر از سنسورها، سنسورهای سقفی هستند که میدان دید آنها 360 درجه‌ بوده و برد روشنایی آنها چیزی حدود 3 تا 12 متر می باشد.

این سنسورها بر روی سقف قرار گرفته و در محیط هایی مانند راه پله ها، پارکینگ ها به کار می روند و محیط را روشن می کنند. سنسور های لامپ سرخود یکی دیگر از انواع سنسور ها چشمی می باشد که اسم آنها بیانگر وجود یک لامپ در داخل خود و وجود یک سنسور 360 درجه ای است و با تحرک افراد و یا اشیاء تحریک شده و لامپ را روشن می کند.

سنسور چراغ راه پله

این دسته از چراغ های سقفی دارای حسگر تشخیص حرکات می باشند و اغلب برای محیط هایی به کار می روند که لازم است مصرف انرژی در آنجا کنترل شود، به طور مثال در پارکینگ ها و راه پله ها از چراغ سقفی سنسوردار خیلی بیشتر استفاده می شود. همچنین میزان وشنایی این چراغ ها قابل تنظیم بوده و در مصرف انرژی تا حد زیادی باعث صرفه جویی می شوند.

پیچ های تنظیمی که برای کاکرد بهتر چراغ باید از آنها استفاده نمود در چند نوع قرار دارند که هرکدام کاربرد متفاوتی را در سنسور نیز دارند. سنسور دارای پیچ تنظیم زمان روش بودن چراغ از 30 ثانیه تا 10 دقیقه، پیچ تنظیم کار چراغ در روز و شب چرخش به سمت منفی به معنی کار در شب و چرخش به سمت مثبت یعنی کار در روز است، پیچ تنظیم زمان سنسور و پیچ تنظیم کار چراغ  می باشند، البته برخی از سنسورها فقط دارای 2 پیچ تنظیم کننده می باشند.

سیم کشی راه پله با سنسور

نصب سنسور راه پله

سنسورهای حرکتی که در راه پله و دیگر مکان ها نصب می شوند دارای سه ترمینال (محل اتصال سیم) برای اتصال سیم ها نیز دارند، یکی از سیم های که به سنسور حرکتی وصل می شود سیم فاز ورودی نام دارد که به رنگ قرمز می باشد و سیم دیگری که درواقع می توان گفت از سنسور خارج می شود سیم فاز خروجی می باشد که به رنگ زرد بوده و مستقیم به مصرف کننده یا لامپ وصل می شود، آخرین سیم که هم به مصرف کننده و هم به سنسور وصل می شود سیم نول بوده و به رنگ آبی می باشد.

بررسی انواع برد سنسور حرکتی راه پله

سنسورهای حرکتی از لحاظ برد و محوطه تشخیص به سه نوع تقسیم می شوند که هرکدام در مکان ها متفاوتی با محدوده دید متفاوت به کار می روند. سنسورهای حرکتی شامل 140 ، 180 و 360 درجه ای می باشند. سنسورهای با محدوده دید 140 درجه سنسورهای توکار هستند که برد روشنایی آنها محدوده ای بین 2 تا 10 متر در اطراف خود می باشد. این سنسورها قالباً در راه روها به کار گرفته می شوند که با میدان دید 140 درجه‌ای محیط اطراف خود را تا یک محدوده مشخصی کاملا روشن می‌کنند.

سنسورهای با محدوده دید 180 درجه ای سنسورهایی هستند که عموماً بر روی دیوار نصب می شوند که میدان دید آنها 180 درجه می باشد، برد روشنایی سنسورهای دیواری نیز چیزی حدود 20 متر می باشد که بیشترین میدان دید را در بین سنسورها دارد زیرا این سنسورها در محیط های خارجی و فضاهای باز مورد استفاده قرار می گیرند.

در آخر سنسورهای 360 درجه ای هستند که به آنها سنسورهای سقفی نیز گفته می شود، میدان دید آنها 360 درجه‌ بوده و برد روشنایی آنها بین 3 تا 12 متر در اطراف خود می باشد. این سنسورها بر روی سقف قرار گرفته و در محیط هایی مانند راه پله ها، پارکینگ ها به کار می روند و محیط را روشن می کنند.

برد سنسور سقفی

سنسورهای سقفی که به سنسورهای هوشمند نیز معروف هستند . سنسورهای آشکار ساز حرکت می باشند. میدان دید آنها 360 درجه‌ می باشد و همچنین برد روشنایی آنها چیزی حدود 3 تا 12 متر می باشد که می توانند اطراف را به خوبی روشن کنند. این سنسورها بر روی سقف قرار گرفته و در محیط هایی مانند راه پله ها، پارکینگ ها به کار می روند و محیط را روشن می کنند.

عملکرد این سنسورها تشخیص حرکت یا جابجایی اشیاء در محدوده دید سنسور می باشد که پس از آن، خروجی سنسور فعال شده و می تواند در خروجی خود یک لامپ را روشن کند با توجه به اینکه این فرایند در کسری از ثانیه صورت می گیرد.