مقاومت چیست؟
مقاومت های الکتریکی عناصری در مبحث عظیم برق الکترونیک هستند که نسبت به عبور جریان از خود مقاومت نشان می دهند و در واقع وظیفه انواع مقاومت ها در مدارات الکتریکی ایستادگی در برابر عبور جریان می باشد.
در این مطلب انواع مقاومت های کاربردی در الکترونیک را نام بده و روش کار هر یک را مورد بررسی قرار می دهیم. از آنجا که این مطلب یکی از سر فصل های آموزش برق الکترونیک می باشد؛ پیشنهاد می شود مباحث مربوط به آموزش خازن های الکترونیکی را نیز دنبال کنید.
انواع مقاومت ها
مقاومت های الکتریکی به صورت کلی به دو نوع تقسیم بندی می شوند:
1- مقاومت های ثابت
2- مقاومت های متغیر ( در دو نوع با تنظیم دستی و تابع عوامل فیزیکی قرار دارد ).
انواع مقاومت های ثابت
به آن دسته از مقاومت هایی که نمی توان مقدار آنها را با دست تغیر داد، را مقاومت های ثابتمی نامند. انواع مختلفی از مقاومت های ثابت در شکل زیر مشاهده می کنید.
جدول رنگ بندی تعیین مقدار مقاومت ثابت
جهت تعیین مقدار انواع مقاومت های ثابت از جدول رنگ بندی مخصوص این نوع مقامت؛ استفاده می کنیم. روی پوسته این مقاومت ها نوار های رنگی وجود دارد که به ترتیب از چپ به راست هر کدام از رنگ های این پوسته نمایانگر یک عدد می باشند که با محاسبه صحیح این اعداد می توان به ظرفیت مقدار مقاومت موجود پی برد.
در جدول زیر رنگ بندی و نحوه محاسبه مقاومت را مشاهده می کنید:
انواع مقاومت های متغیر
مقاومت هایی هستند که امکان تغییر مقدار مقاومت آنها به صورت دستی و دیگرعوامل فیزیکی وجود دارد که به این مقاومت ها، مقاومت متغیر گفته می شود.
مقاومت های متغیر دو پایه ثابت و یک پایه متغیر داشته و به دو صورت تنظیم دستی و عوامل فیزیکی مانند ابزارها قرار دارند که در نوع دستی آن می توان مقدار مقاومت را با کمک پیچ گوشتی تغییر داد.
انواع مقاومت های متغیر با تنظیم دستی در شکل زیر را مشاهده می کنید.
مقاومت های متغیر با تنظیم دستی را می توان به دو صورت در انواع مدارها استفاده کرد که در ادامه به آنها می پردازیم.
حالت رئوستایی
مواقعی که یک پایه متغیر و ثابت استفاده شود در اصطلاح می گویند، مقاومت متغیر در حالت رئوستایی قرار دارد.
از مقاومت متغیر در حالت رئوستایی برای کنترل جریان مصرف کننده استفاده می شود، یعنی به کمک تغییر دادن میزان مقاومت می توان جریان مدار را کم یا زیاد کرد.
حالت پتانسیومتری
اگر در مقاومت از هر سه پایه موجود برای مقاومت متغیراستفاده شود در اصطلاح می گویند، مقاومت متغیر در حالت پتانسیومتری قرار دارد. از این حالت اتصال در مدارها برای کنترل کردن ولتاژها برای مصرف کننده ها استفاده می شود.
مقاومت وابسته به حرارت یا ( ترمیستور)
این مقاومت ها بسته به حرارت بر روی مقدار مقاومت آنها اثر می گذارد. این نوع مقاومت ها به دو نوع NTC و PTC تقسیم می شوند.
نوع NTC از انواع مقاومت هایی هستند که با افزایش دما میزان مقاومت آنها کاهش پیدا می کند، و مقاومتهای حرارتی نوع PTC برعکس هستند و در اثر افزایش دما میزان مقاومت آنها افزایش پیدا می کند.
مقاومت وابسته به نور یا ( فتورزیستور)
انواع مقاومت های نوع وابسته به نور که به آنها مقاومت LDR هم گفته می شود. بستگی به میزان شدت نور برای مقاومت می باشد. که به ازای افزایش میزان شدت نور، مقدار مقاومت آنها کاهش پیدا می کند.
مقاومت وابسته به ولتاژ یا ( واریستور)
این نوع در شرایطی متغیری هستند، که مقدار مقاومت آنها به ازای میزان ولتاژهای مختلف تغییر می کند.
در این نوع از انواع مقاومت ها که به نام VDR هم معروف شده اند. هر قدر میزان شدت ولتاژ بر رو مقاومت بیشتر باشد، مقدار مقاومت تغییر کرده و کاهش پیدا می کند.
