سیستم ارتینگ چیست؟

سیستم ارتینگ

در ادامه مباحث آموزش برق ساختمان و حفاظت می خواهیم بررسی کنیم که ابتدا سیستم ارتینگ چیست؟ و انواع سیستم های حفاظتی به چند دسته تقسیم می شوند. به طور کلی سیستم های حفاظتی برق نقش اصلی در حفاظت  از افراد و همچنین تجهیزات در برابر اتصال کوتاه و برق گرفتگی دارند. در این مبحث به طور کامل در مورد سیستم ارتینگ توضیح می دهیم و به این نتیجه خواهیم رسید که در واقع کاربرد اصلی سیستم ارتینگ چیست و در ساختمان ها چه نقشی را ایفا می کنند؟

*شما عزیزان می توانید جهت مشاهده مطالب برق ساختمان و تجهیزات آن به صفحه آموزش برق ساختمان رجوع کرده و مباحث را دنبال کنید. امیدواریم برای شما همراهان عزیز مفید واقع شود. جهت مطالعه درمورد سیستم ارت موقت کلیک کنید.

سیستم ارتینگ چیست؟

در بسیاری از مکان هایی که از وسایل و تجهیزات الکتریکی استفاده می شود برای محافظت از برق دار شدن بدنه فلزی تجهیزات و برق گرفتگی آن از سیستم ارتینگ استفاده می شود که عملکرد آن انتقال ولتاژ موجود خطر ساز به زمین می باشد.
این سیستم در زمان های قدیم مفهومی نداشت و هیچ استفاده ای از آن نمی شد تا این که برای اولین بار این سیستم در انگلستان  مورد استفاده قرار گرفت و طرح آن اجباری شد و اما امروزه در سراسر دنیا سیستم ارتینگ از اهمیت بالایی برخوردار بوده و همانند برق کاربردی فراوان دارد.
از سیستم های ارتینگ در جاهایی که بیشترین کاربرد را دارند باید به خوبی استفاده شود و از دقت و عملکرد بالایی برخوردار باشد به عنوان مثلا در مخابرات برای جلوگیری از نویز در شبکه ها این سیستم از حساسیت بالایی برخوردار می باشد و همچنین در شبکه های انتقال توضیع کاربرد بسیار زیادی دارد.

اهداف نصب یا اجرای سیستم ارتینگ چیست؟

1)کاهش تلفات از دو نظر مهم جانی و مالی
2)محافظت از جان افراد و محافظت از تجهیزات الکتریکی
3)کارکرد دقیق و به موقع در تجهیزات حفاظتی

*جهت مطالعه کامل در مورد اینکه سیستم ارتینگ چیست و نحوه اجرای سیستم ارتینگ می توانید به صفجه آموزش اجرای چاه ارت ساختمان مراجعه فرمایید و مطالب را دنبال کنید.

سیستم های ارتینگ به صورت کلی به سه دسته تقسیم می شوند:

1- سیستم ارتینگ تکفاز

 متشکل از سه سیمه و دو سیمه می باشد

2-سیستم ارتینگ سه فاز

 متشکل از پنج سیمه – چهار سیمه و سه سیمه می باشد

3-سیستم های حفاظتی

 متشکل از سیستم های  TN – TT – IT می باشند.

سیستم های حفاظتی و انواع آن

اجرای سیستم اتصال به زمین یکی از اقدامات مهمی است که  سیستم هایی که باید مورد توجه قرار بگیرد.

اهداف اجرای سیستم ارتینگ چیست؟

1) اتصال به زمین یک قسمت از مجموعه سیستم های الکتریکی با عایق بودن آن از زمین فرایند مهمی در عایق بندی و حفظ سلامت سیستم می باشد.

2)محافظت از جان افراد در برابر برق گرفتگی (سلامت و ایمنی افراد)

رعایت کردن اقدامات ایمنی یکی از اصول اساسی ترین سیستم های برقی می باشد و روش رعایت این اقدامات با توجه به نوع سیستم متفاوت است. ولی در همه روش های ایمنی نوعی روش پر کاربرد اتصال به زمین بدنه هادی تجهیزات الکتریکی می باشد.

انواع دسته بندی سیستم ارتینگ

در نام گذاری سیستم های الکتریکی زمین مبنا قرار داشته و دسته بندی آن بر اساس زمین یا ارت صورت می گیرد.

علائم اختصاری و حروف های بکار رفته در آن عبارتند از:

L برای هادی فاز
N برای هادی نول
PE برای هادی حفاظتی
PEN برای هادی مشترک یعنی حفاظتی و نول

نام گذاری برای انواع سیستم های الکتریکی

در مبحث سیستم ارتینگ چیست؟ به طور کلی سه سیستم الکتریکی شناسایی شده اند و متشکل از دو حرف می باشد که حرف اول از سمت چپ رابطه سیستم را با زمین را نشان می دهد.

حرف اول آن که حرف T می باشد یعنی قسمتی از سیستم به زمین وصل شده است
حرف اول آن که حرف I می باشد یعنی سیستم از زمین به صورت مجزا می باشد.
از دو حروف دیگر که از حروف دوم می باشند ارتباط بین بدنه تجهیزات با زمین را نشان می دهند:
حرف دوم آن که حرف N می باشد یعنی بدنه های تجهیزات به هادی نول و زمین یا هادی مشترک وصل می باشد.
حرف دوم آن که حرف T می باشد یعنی بدنه های تجهیزات به صورت جداگانه از سیستم زمین به زمین متصل می باشند.

با توجه به موارد ذکر شده در بالا  و کل مطالب گفته شده در حوزه سیستم ارتینک سه سیستم به وجود می آید:

سیستم TN

قسمتی از سیستم به زمین وصل بوده و بدنه تجهیزات به هادی مشترک متصل می باشند.

سیستم TT

قسمتی از سیستم به زمین وصل بوده و بدنه تجهیزات به طور مستقیم به زمین متصل می باشند.

سیستم IT :

سیستم کاملا از زمین مجزا بوده و به آن متصل نیست و بدنه تجهیزات به طور مستقیم به زمین متصل می باشند.

زیر شاخه های سیستم های TN

در ادامه مبحث سیستم ارتینگ  باید بدانیم از سه سیستمی که در بالا ذکر شد سیستم نوع TN پر کاربرد ترین سیستمی که مورد استفاده قرار می گیرد می باشد و دلیل آن سادگی این سیستم و کم خرجی آن نسبت به دو سیستم دیگر می باشد. در این سیستم عامل اصلی ایجاد ایمنی در بدنه های تجهیزات در برابر اتصال کوتاه و برق گرفتگی فیوز می باشد  در حالی که از دو سیستم دیگر از وسایل حفاظتی مخصوص و گران قیمت لازم می باشد.
همچنین می توان در سیستم نوع TN برای اتصال بدنه های تجهیزات به زمین از روش های مختلفی برای این منظور استفاده کرد.
سیستم TN دارای سه زیر شاخه یا زیر سیستم می باشد  که برای مشخص کردن آنها جدا از دو حرف خود سیستم که T و N می باشد از دو حرف کمکی دیگر به نام S و C استفاده می شود.
حرف سوم در سیستم TN از سمت چپ S می باشد یعنی بدنه های تجهیزات الکتریکی از طریق یک سیم حفاظتی (PE) در ابتدای سیستم به نول متصل می باشد (سیستمTN-S ).
حرف سوم در سیستم TN از سمت چپ C می باشد یعنی بدنه های تجهیزات الکتریکی از طریق سیم حفاظتی مشترک ( PEN) به زمین متصل می باشد (سیستم (TN-C .
در آخر از ترکیب سیستم های TN-S و TN-C  سیستمی تحت عنوان     TN-C-S تشکیل شده که قسمتی از آن به صورت سیستم TN-S بوده و بخشی دیگر به صورت TN-C می باشد.

سیستم های تشکیل شده TN

TN-S:

در این نوع سیستم سیم نول و سیم حفاظتی در سراسر مدار به جزء در منبع کاملا از هم به صورت مجزا استفاده می شوند.  فقط در قسمتی از سیستم به هم متصل می باشند. که از سیم نول جریان های برگشتی عبور کرده و همچنین از سیم ارت یا حفاظتی جریان خطا در صورت اتصال کوتاه عبور می کند. و این نکته بسیار مهمی در سیستم ارتینگ است.

TN-C:

به طور کلی  ساختار این سیستم همانند سیستم TN-S بوده با این تفاوت که در این نوع  سیستم دو سیم  حفاظتی و نول تبدیل به هادی مشترک می شوند تا وظایف دو سیم نول و ارت را بر عهده داشته باشند.

TN-C-S

سیستمی که ترکیبی از دو سیستم قبل بود و تا قسمتی از آن به صورت نوع TN-C و از آنجا به بعد به صورتTN-S    استفاده می شود.

خصوصیاتی در مورد سیستم IT

– در این نوع سیستم برای اولین اتصال به بدنه در صورت  تماس با بدنه تجهیزات اشخاص باعث برق گرفتی نمی شوند.

– اولین اتصال به بدنه که در این سیستم رخ دهد باعث قطع تجهیزات نمی شود.

–  کاربرد آن در مراکزی که با قطعی برق خسارت به وجود می آید می باشد.

مدارهای سه فاز از سیستم های حفاظتی

مدارهای سه فاز از سیستم های حفاظتی