تجهیزات الکتریکی برق صنعتی
تجهیزات الکتریکی برق صنعتی بسیار زیادی نظیر کنتاکتورها، تایمرها، ترانسفورماتورها، ژنراتورها و موتورهای الکتریکی که هر کدام از آنها می توانند در صنعت برق کاربرد متفاوتی داشته باشند، وجود دارند که در ادامه به آنها می پردازیم.در مقاله آشنایی با تجهیزات برق صنعتی به سایر تجهیزات موجود در صنعت برق به طور کامل اشاره شده است.
جهت مطالعه این مبحث پیشنهاد می شود. آموزش رایگان آشنایی با تجهیزات برق صنعتی را دنبال کنید.
همچنین اگر به دنبال هر یک از آموزش های رایگان مباحث برق ساختمان یا آموزش قطعات برق الکترونیک و یا آموزش کامل مهندسی برق قدرت می باشید؛ کلیک کنید و سر فصل های این دوره های آموزشی را به صورت کاملا رایگان مطالعه بفرمایید.
کاربرد کنتاکتور
کنتاکتورها یا همان کلیدهای مغناطیسی یکی از اصلی ترین اجزای مدارهای الکتریکی در بخش های فرمان و قدرت می باشند، از کاربردهای کنتاکتورها می توان به موتورهای الکتریکی صنعتی و به قطع و وصل خازن ها و همچنین در مدارهای روشنایی اشاره کرد اما برای استفاده از آن برای مصارف مختلف باید نوع متناسب با مشخصات کنتاکتور از آن استفاده کرد به عبارتی کنتاکتور را مناسب با نوع مصرف انتخاب کرد تا در صورت وقوع اتصال کوتاه یا جرقه های ایجاد شده توسط قطع مدار، به مدار و تیغه ها یا کنتاکت های کنتاکتور صدمه ای وارد نشود.
پلاک مشخصات کنتاکتور
برچسب هایی که بر روی بدنه ی کنتاکتورها نصب می شوند. و یا به صورتی دیگر حک می شوند دارای مشخصاتی از کنتاکتور بوده که به آن پلاک کنتاکتور گفته می شود که متشکل از مشخصاتی مانند حداکثر جریان و ولتاژ قابل تحمل برای کنتاکتور، ولتاز عایقی و… در پلاک مشخصات کنتاکتور وجود دارد و جهت استفاده از آن باید به مشخصات ان توجه زیادی داشت.
آشنایی با تجهیزات الکتریکی برق صنعتی
تایمر چیست؟ کاربرد تایمر
اگر بخواهیم به صورت خلاصه وظیفه تایمر را بیان کنیم این است که در مدارات الکتریکی می تواند همراه با میکروسوئیچ که عمل قطع و وصل را انجام می دهد تا مدت زمان مشخصی کنترل مدار را بر عهده بگیرد، کاربرد تایمرها علاوه بر اینکه در انواع تابلوهای صنعتی، مدارات قدرت و فرمان و راه اندازی موتورهای سه فاز به صورت ستاره – مثلث می باشد، بلکه می توان از آنها در کارخانجات تولیدی و صنایع استفاده نمود.
معرفی انواع تایمر
1) آنالوگ
2) دیجیتال
تایمرهای آنالوگ که نسل اولیه تایمرها می باشند برای نشان دادن وضعیت خود از چراغ های نشان گر برای حالت های مختلف استفاده می کند و فاقد هیچ گونه صفحه دیجیتالی می باشد.تنظیم تایم تایمر های آنالوگ با چرخاندن قاب شیشه ای تایمر اعمال میشود.
تایمرهای دیجیتال که بعد از تایمرهای آنالوگ وارد بازار شدند نسل جدیدتری از سری تایمرهای صنعتی می باشند، آنها به دو دسته تاخیر در وصل ( یعنی باید حتمی به رله تایمر جریانی وارد شود تا اینکه تایمر عمل کند) و تاخیر در قطع ( یعنی برعکس حالت قبل می باشد و بعد از قطع شدن جریان تایمر عمل می کند)؛ تقسیم می شوند و مبنای کار آنها با آنالوگ متفاوت می باشد به طوری که حافظه تایمر را برای زمان های مختلف می توان تنظیم کرد استفاده از این نوع تایمرها در مدارات باعث کاهش خطاهای مدار و افزایش بهره وری می شود.
کاربرد ترانسفورماتور
ترانسفورماتور وسیله می باشد که متشکل از یک هسته داخلی و سیم پیچ های اولیه و ثانویه است و با کمک دو یا چند سیم پیچ و القای الکترومغناطیسی انرژی الکتریکی را به بخش های مختلف منتقل می کند.
در واقع وظیفه اصلی آن فرستادن ولتاژ و جریان مناسب برای مصرف کنندگان مختلف می باشد به نحوی که ولتاژ در ورودی کاملا متفاوت با ولتاژ خروجی ترانسفورماتور می باشد روش آن هم به این صورت است که جریانی متغیر در سیم پیچ اولیه ترانسفورماتور باعث تولید میدان مغناطیسی در هسته شده و این امر باعث ایجاد ولتاژ در سیم پیچ ثانویه می شود.
کاهش جریان که توسط ترانسفورماتور در خطوط توضیع انرژی الکتریکی انجام می شود یکی از کاربردهای مهم ترانسفورماتور از نوع افزاینده می باشد زیرا که این این کار موجب جلوگیری از اتلاف انرژی در مسیر خطوط می شود.
با افزایش دادن ولتاژ در خطوط انتقال انرژی، توسط ترانسفورماتور افزاینده به همان میزان جریان در خطوط کاهش یافته و سبب کاهش هزینه های انتقال انرژی می شود. در کل بدونه وجود ترانسفورماتور ها در خطوط انتقال، امکان استفاده از انرژی های موجود در نیروگاه ها وجود ندارد.
یکی از پر بازده ترین تجهیزات الکتریکی که وجود دارد ترانسفورماتور می باشد و بازده آنها در برخی موارد حتی به 99% هم می رسد. ترانسفورماتورها امروزه کاربردهای متفاوتی با انواع مختلفی دارند که در اندازه های بسیار کوچک به طوری که می توان ترانسفورماتورهای کوچکی که آنها را بر روی یک برد الکتریکی نصب کرد یا ترانسفورماتورهای غول پیکر که به اَبَر ترانس معروف هستند و در شاخه برق قدرت استفاده می شوند اشاره داشت اما همگی اصول کار شبیه به هم را دارند و فقط در ساخت و طراحی آنها می توان اختلافات آنها را دید.
ژنراتور چیست؟ کاربرد ژنراتور
ژنراتورها که یکی از تجهیزات اصلی برای تولید انرژی الکتریکی هستند. مکانیزم کاری آنها به این صورت است که انرژی مکانیکی را به عنوان انرژی الکتریکی در خروجی تبدیل می کند. به عبارتی ژنراتورها با سوخت راه اندازی شده ولی درعوض انرژی الکتریکی یا همان برق تولید شده را در اختیار ما می گذارد. روش این فرایند به این صورت است که انرژی مکانیکی باعث تولید جریان الکتریکی در سیم پیچ های مدار آن می شود. و به این صورت انرژی الکتریکی به عنوان خروجی تولید می شود.
معرفی اجزای مختلف ژنراتور
1- موتور
2- سیستم سوخت
3- سیستم روغنکاری
4- سیستم خنک کاری
5- آلترناتور
6- شارژر باطری
7- پنل کنترل
8- تنظیم کننده ولتاژ
9- شاسی
10- اگزوز
معرفی تجهیزات الکتریکی برق صنعتی
آشنایی با انواع موتورهای الکتریکی
انواع تجهیزات برق صنعتی از وسایل بسیار پر کاربرد و مهم امروزه در صنعت برق موتورهای الکتریکی می باشند که در بسیاری از کارخانجات صنعتی در تمام جهان مورد استفاده قرار می گیرند.
ساختار موتور های الکتریکی به دو گروه تقسیم می شود که شامل روتور و استاتور می شود روتور قسمت متحرک بوده و با جریان الکتریکی در سیم پیچ های استاتور به حرکت درمی آید.
استاتور قسمت ثابت موتور الکتریکی می باشد و در آن سیم پیچ هایی با قطر کم و تعداد دور زیاد پیچیده شده است که با ایجاد جریان الکتریکی در آنها روتور را به حرکت درآورده و باعث می شود موتور راه اندازی شود.
انواع روتور موتور الکتریکی
روتور موتورهای الکتریکی انواع مختلفی دارند که شامل:
1- روتور قفس سنجابی
2- روتور سیم پیچی
3- روتور با قطب برجسته
4- روتور استوانه ای
موتورهای الکتریکی در دو نوع تک فاز و سه فاز قرار دارند که موتورهای تک فاز در مصارف خانگی کاربرد دارند مانند موتور پنکه – ماشین لباسشویی – یخچال و…
موتور های سه فاز برای مصارف خودرو سازی – صنایع دارو سازی صنایع غذایی و… و
البته موتورهای سه فاز و تکفاز جدا از کاربردهای متفاوتی دارند. با هم تفاوت های بسیاری در اندازه – سیم پیچ ها – تعداد دور سیم پیچ ها – سرعت و قدرت دارند. و اینکه در موتورهای الکتریکی سه فاز می توان با جابه جایی فازها در تخته کلم جهت گردش روتور را تغییر می دهند. و به صورت ساعت گرد یا پاد ساعت گرد شروع به حرکت کند.
معرفی انواع موتور الکتریکی تک فاز
موتورهای الکتریکی تک فاز از انواع مختلفی هستند که شامل موارد زیر می شوند که توضیحات مختصری درباره آنها داده شده است.
1- موتور تک فاز با فاز شکسته
2- موتور تک فاز با خازن راه انداز
3-موتور تک فاز با خازن دائم کار
4- موتور تک فاز دو خازنی
5- موتور تک فاز با قطب چاک دار
6-موتور تک فاز با فاز شکسته
در این نوع موتورها پس از اینکه موتور راه اندازی شد و سرعت آن به 75 درصد رسید سیم پیچ کمکی آن که باعث راه اندازی موتور می باشد از مدار خارج شده و فقط سیم پیچ اصلی داخل مدار باقی می ماند. کاربرد موتورهای فاز شکسته در مواردی از جمله یخچال ها و فریزرها، کولرها و پمپ های کوچک می باشد.
موتور تک فاز با خازن راه انداز
موتورهای با خازن راه انداز شبیه به موتورهای فاز شکسته می باشد با این نوع تفاوت که این بار در موتورهای با خازن راه انداز، پس از راه اندازی موتور خازن توسط کلید گریز از مرکز از مدار جدا خواهد شد زیرا با عبور جریان زیاد از خارن در هنگام کار موتور باعث سوختن آن می شود. کاربرد موتورهای خازن راه انداز در مواردی از جمله کمپرسورها و دستگاه های مناسب نجاری چند منظوره و … کاربرد دارند.
موتور تک فاز با خازن دائم کار
در موتورهای با خازن دائم کار خازن به کار برده شده باید حتمی از نوع روغنی انتخاب شود که قیمت آنها نسبت به خازن های الکترولیت گران تر می باشد. کاربرد موتورهای با خازن دائم کار در موارد از جمله وسایل خانگی مانند پنکه و ماشن لباسشویی می باشد.
موتور تک فاز دو خازنی
موتورهای تک فاز دو خازنی در واقع می توان گفت که ترکیبی از موتورهای با خازن راه انداز و خازن دائم کار می باشد. نکته ای که وجود دارد این است که خازن از نوع الکترولیت دارای ظرفیت زیاد است. و خازن دائم کار از نوع روغنی نسبت به خازن های الکترولیت دارای ظرفیت کمتری می باشد. کاربرد موتورهای دو خازنی که از دسته های موتورهای صنعتی می باشند در موتوهای بالابر، ماشین لباسشویی ها و یخچال های صنعتی می باشد.
موتور تک فاز با قطب چاک دار
موتوهای قطب چاک دار در توان های پایین مانند 150 وات ساخته می شوند و ساختمان ساده ای نسبت به دیگر موتورها دارند. کاربرد موتورهای قطب چاک دار در مواردی از جمله فن های کوچک و پمپ های کولرها و … می باشد. جهت مطالعه بیشتر راجع به موتورهای القایی تک فاز کلیک کنید.
اجزا تشکیل دهنده موتور الکتریکی
اجزای داخلی ساختمان یک موتور الکتریکی جدا از استاتور و روتور که اصلی ترین بخش های موتور الکتریکی را شامل می شوند می توان به موارد زیر اشاره کرد:
بلبرینگ – پوسته یا بدنه خارجی موتور – فن خنک کننده – نگه دارنده جاروبک – جاروبک – تخته کلم
هر کدام از اجزای موتور باید کاملا از نظر فنی سالم باشند. در غیر این صورت به موتور الکتریکی آسیب جدی وارد می شود و خسارت زیادی به وجود می آید. موتورهای الکتریکی که در دو نوع سه فاز و تک فاز هستند. که نوع عملکرد هردو به صورت تبدیل انرژی الکتریکی به انرژی مکانیکی می باشد.
آشنایی و معرفی انواع موتور الکتریکی سه فاز
موتورهای الکتریکی سه فاز دو نوع هستند :
1- موتورهای آسنکرون
2- موتورهای سنکرون
در مواردی که تعداد دور روتور با تعداد دور سیم پیچی های استاتور برابر باشد آنگاه می توان گفت که موتور الکتریکی سنکرون است.
منظور از سنکرون و یا آسنکرون همزمان و غیر همزمان بودن می باشد.
در مواردی که این دو شرط برقرار نباشد موتور الکتریکی به صورت آسنکرون یا غیر همزمان کار می کند. موتورهای سنکرون دارای ساختمان پیچیده ای هستند. و هزینه تعمیر و نگه داری بالایی دارند. به همین دلیل از این نوع موتورها در موارد خاصی استفاده می شود. مانند مولدهای جریان متناوب.
موتورهای آسنکرون به دلیل اینکه در مقایسه با موتورهای سنکرون ساختمان ساده تر و نداشتن کلکتور کاربرد بیشتری نسبت به موتورهای سنکرون دارند. و در صنعت بیشتر مورد استفاده قرار می گیرند.
جنس پوسته یا بدنه موتورهای الکتریکی از چُدن است. و روی آن شیارهایی به منظور دفع حرارت قرار دارند. که بر روی بدنه موتور قسمتی به نام تخته کلم قرار داشته که به آن جعبه اتصال هم گفته می شود. و موارد دیگری مانند پلاک مشخصات موتور بر روی بدنه حک می شود، وظیفه اصلی بدنه حفاظت و نگهداری از قسمت های داخلی موتور می باشد.
