آشنایی با موتور یونیورسال

موتور یونیورسال چیست؟

در این مقاله در مورد موتورهای پرکاربرد یونیورسال صحبت خواهیم کرد. آشنایی با موتور یونیورسال چیست و انواع کاربرد آن را برای شما عزیزان شرح خواهیم داد. موتورهای یونیورسال نوعی از سری موتورهای الکتریکی به شمار می روند که هم به صورت جریان متناوب AC و هم به صورت جریان مستقیم DC قابلیت کار کردن دارند.

همین امر باعث شده که این نوع موتورها یکی از پرکاربردترین نوع از سری موتورهای الکتریکی شوند و همانطور که از نام آنها مشخص است به موتورهای جهانی معروف هستند. موتور یونیورسال درواقع نوعی موتور جریان مستقیم، خود تحریک و با سیم پیچ سری می باشد که همان سیم پیچ استاتور بوده و به کموتاتور و سیم پیچ روتور متصل می باشد.

البته موتور یونیورسال از نظر ساختاری مشابه موتورهای سری DC می باشد که با تغییرات کوچکی در آن می توان آن را به منبع جریان AC متصل کرده و عملکرد آن را در جریان متناوب مشاهده کرد.

پیشنهاد ما به علاقه مندان در زمینه آشنایی با انواع مختلف موتور های الکتریکی این است؛ با ارجاع به صفحه آموش کامل انواع موتور های الکتریکی سه فاز و تک فاز تمامی سر فصل های این آموزش را که به طور رایگان برای شما عزیزان تهیه شده است مشاهده کرده و دنبال کنید.

نحوه عملکرد موتور یونیورسال

این نوع از موتورهای الکتریکی می توانند به خوبی با جریان متناوب AC کار کنند. چرا که جهت جریان آرمیچر و جریان میدان با منبع تغذیه به صورت همزمان تغییر می کند و در نتیجه در یک جهت گشتاور خالصی تولید می شود که این جهت توسط قطب هسته اصلی آن و قطعات کموتاتور مشخص می شود.

تارخچه موتور یونیورسال

از موارد مربوط به موتور یونیورسال گشتاور بسیار زیاد آن که از سرعت 2000 تا 20000 دور بر دقیقه است. وزن کم و ساختمانی ساده و کم حجمی دارند. و در مواردی از لوازم خانگی مانند چرخ گوشت، چرخ خیاطی، جارو برقی و مخلوط کن و همچنین ابزارات برقی مانند دریل استفاده می شوند. در ضمن دور موتور های یونیورسال را به راحتی می توان تغییر داد. به عنوان مثال با تغییر ولتاژ ورودی می توان دور موتور را کنترل کرد.

بهره وری موتور یونیورسال

در ادامه مبحث آشنایی با موتور یونیورسال باید در نظر داشته باشیم که یکی از ویژگی هایی که موتور یونیورسال دارد این است؛ در صورت راه اندازی توسط جریان متناوب می تواند با سرعتی بیش از فرکانس منبع تغذیه به گردش در بیاید.

در نتیجه موتوری با قدرت و سرعت زیاد و حتی سبک خواهیم داشت اما این موتورها فقط 30 درصد در اندازه های کوچک قرار دارند و مابقی موتورهای الکتریکی سایزهای بزرگتری نسبت به موتورهای یونیورسال دارند و تقریبا 70 درصد از موتورها در اندازه های بزرگ را تشکیل می دهند.

منحنی مشخصه موتورهای یونیورسال را در شکل زیر مشاهده می کنید:

آشنایی با معایب موتور یونیورسال

موتورهای یونیورسال جدا از مزایایی که دارد معایبی مانند:

1- عمر کوتاه به خاطر استهلاک کموتاتور

2- مشکلات در تعمیر و نگهداری

3- جرقه زدن که باعث تداخل الکترومغناطیسی می شود

4- تعمیر و مراقبت زیاد از جاروبک ها

5- مدت زمان عملکرد کوتاه به عبارتی این موتورها در مواردی کاربرد دارند که نمی توان از آنها در مدت زمان زیاد استفاده کرد مانند میکسرها.

آشنایی با مزایای موتور یونیورسال

مزایای مختلف موتورهای یونیورسال عبارتند از:

1- رسیدن به حداکثر دور در زمان کم

2- کاربرد زیاد آن

3- عملکرد خوب با جریان های AC – DC

4- سرعت بسیار زیاد

5- گشتاور بالا

گرچه معایب آن در بالا ذکر شد ولی مزایای آن نسبتا بیشتر بوده و کاربردهای وسیعی در بین دیگر موتورهای الکتریکی دارند.

انواع موتور یونیورسال

موتور های یونیورسال در انواع دستگاه هایی که نیاز به سرعت گشتاور بالا دارند استفاده میشوند. دستگاه هایی مانند دریل، ماشین لباس شویی، جارو برقی، مخلوط کن و … دلیل استفاده از این موتور ها سرعت دور بالای مناسب آن ها است که میانگین به 3000 دور بر دقیقه میرسد.

موتور یونیورسال

موتور الکتریکی تک فازی است که هم با شبکه جریان متناوب AC و هم با جریان مستقیم DC کار میکند و در جهان به موتور های یونیورسال معروف هستند. این موتور یک نوع موتور خود تحریک جریان مستقیم با سیم پیچ سری می باشد که سیم پیچ استاتور آن با سیم پیچ روتور و همچنین کموتاتور سری شده است. ساختار ظاهری موتور یونیورسال شبیه موتور DC جریان مستقیم می باشد ولی قسمتی از این موتور تغییراتی یافته است که بتواند با جریان AC متناوب نیز عملکرد خود را داشته باشد. در این موتور جهت چرخش جریان در میدان استاتور و جهت چرخش آرمیچر (روتور) به صورت همزمان با منبع تغذیه تغییر میابند و در نتیجه گشتاور نهایی در یک جهت بوجود می آید که موتور را راه اندازی کند.تغییر جهت موتور یونیورسال بستگی به قطب های هسته مرکزی و قطعات بکار رفته در کموتاتور دارد.

سیم بندی موتور یونیورسال

سیم بندی موتور یونیورسال مانند موتور های تک فاز نیاز به یک منبع تغذیه 220 ولت دارد که با فاز و نول می توانیم به موتور ولتاژ اعمال کنیم. بخش جریان مستقیم موتور یونیورسال در قسمت داخلی آن یک مبدل استفاده شده است که ولتاژ 220 ولت اعمال شده به موتور را تبدیل به ولتاژ DC کرده و به آن بخش داخلی اعمال می کند.

اجزای موتور یونیورسال

اجزاء موتور یونیورسال عبارتند از : بدنه استاتور، آرمیچر، کموتاتور، سیم پیچ، کلکتور، ذغال، مبدل، شینه، شفت که در مجموع این موتور را تشکیل می دهند.