سلف چیست؟
در سال 1831 میلادی دو دانشمند انگلیسی و آمریکایی به نام های مایکل فارادی و جوزف هانری با انجام دادن یک سری آزمایشات به این پی بردند که سلف چیست؟ با تغییر فاصله یک آهنربا ( دور یا نزدیک کردن ) به یک سیم پیچ و متصل کردن دو سر سیم پیچ به یک گالوانمتر می توان حرکت عقربه آن را مشاهده کرد که به معنای عبور جریان از سیم پیچ می باشد.
در واقع با حرکت دادن آهنربا و فاصله آن نسبت به سیم پیچ یک پدیده القایی به نام الکترومغناطیس با جریان الکتریکی القایی به وجود می آید. در این میان به خاصیتی به وجود می آید که به ازای تغییر جریان در سیم پیچ ایجاد می شود. و سبب القای نیروی محرکه در سیم پیچ می شود که آن را خاصیت خود القایی می نامند. که واحد آن هانری می باشد.
سلف ها در برق الکترونیک به نام های خودالقا و چوک هم خوانده می شوند، تعریف اصلی آن عبارت است از پیچیدن چندین دور سیم به صورت سیم پیچ است. که به دور یک هسته می باشد. و با عبور جریان از سیم های سیم پیچی شده، در فضای اطراف آن میدان مغناطیسی پدید می آید.
سلف بدون هسته
البته امکان دارد که یک سلف بدونه هسته نیز باشد. به طور کلی می توان گفت که اجزای اصلی یک سلف از دو قسمت تشکیل شده است. که شامل هسته و سیم پیچ می باشد. هسته آنها از دو جنس مختلف ( فریت و آهنی ) ساخته شده که در زمینه های مختلفی کاربرد دارند. دلیل وجود هسته در سلف ها و داخل سیم پیچی ها این است که فوران مغناطیسی تشکیل شده پراکنده نشود تا خاصیت سلفی افزایش پیدا کند.
از آنجا که مبحث سلف چیست؟ یکی از سر فصل های آموزش برق الکترونیک می باشد؛ پیشنهاد می شود مطالب مربوط به انواع مقاومت های الکترونیکی را نیز مطالعه بفرمایید.
عملکرد سلف در جریان الکتریکی
در ادامه مباحث سلف چیست؟ باید بدانیم رفتار یک سلف برای عبور جریان الکتریکی DC و AC کاملا از هم متفاوت می باشد. خاصیت اندوکتانسی یک سلف در مواقعی که تغییرات جریانی با تغییرات فوران پدید آید، بروز می کند. اما از آنجایی که عملکرد سلف در جریان های مستقیم فقط در لحظات قطع و وصل جریان دیده می شود.
در زمانی که جریان برقرار باشد. سلف خاصیت خود القایی یا همان اندوکتانسی ندارد. که در این مواقع فقط از خود خاصیت مقاومتی نشان می دهد. خاصیت مقاومتی سلف مربوط به خاصیت مقاومتی سیم سیم پیچی شده می باشد. که بر اساس اهم است.
نکته: خاصیت خود القایی یعنی حفظ مقدار انرژی الکتریکی و یا تبادل آن در مدار در مواقعی که جریان زیاد می باشد. و بازگشت انرِژی به مدار هنگامی که جریان کم می باشد.
نکته: در مدارات الکتریکی اگر بخواهیم زمان شارژ و یا دشارژ یک سلف را افزایش دهیم. باید حتمی از یک مقاومت سری شده با سلف استفاده کنیم.
انواع سلف ها از نظر نوع کاربرد چیست؟
1- سلف چند لایه سرامیکی
سیم پیچ این نوع سلف ها روی بدنه سرامیکی آنها قرار داشته و جنس هسته آنها از مواد سرامیکی و یا از فریت می باشد.
2- سلف کوپل
سلف های کوپل می توانند از طریق مدار امپدانس را انتقال داده شوند. و دو مدار الکتریکی را از هم به صورت مجزا قرار دهد. به عنوان مثال ترانسفورماتورها جزء سلف های کوپل شناخته شده اند.
3- سلف فیلمی
جنس هسته این نوع از سلف ها، از فیلم رسانا است. به طوری که فیلم آن به طوری شکل داده می شود. تا بتواند مشخصات مناسب را برای هادی مورد نیاز را فراهم کند. سلف های فیلمی به منظور سلف های تراشه ای در فرکانس های بالا ساخته می شوند.
4- سلف های متغیر
در ادامه مطلب سلف چیست؟ این سلف ها همان سلف های معمولی با جنس هسته فریت و یا آهنی هستند. که تعداد دور سیم پیچ معینی به دور هسته قرار دارد. کاربرد سلف های متغیر با فرکانس بالا در برنامه های رادیویی می باشد. که مقدار خاصت آنها، 10 میکروگرم و تا مقدار 100 میکرومتر به صورت متغیر می باشند.
