معرفی انواع تجهیزات اندازه گیری
در این مقاله قصد داریم تا کاربرد تجهیزات اندازه گیری برق صنعتی که در بسیاری از تابلو برق های صنعتی میتوان آن ها را مشاهده کرد، بررسی نماییم و نحوه عملکرد آن ها را توضیح دهیم. باید بدانیم که در صنعت باید جهت اندازه گیری پارامتر هایی همچون جریان، ولتاژ، فرکانس، کسینوس فی، توان و … از دستگاه هایی استفاده نماییم که وظیفه اندازه گیری این پارامتر ها را دارند. با این روش می توانیم از بروز بسیاری از خطا ها در شبکه یا در مدارات برق جلوگیری نموده و تحت کنترل قرار دهیم.
جهت مطالعه بیشتر در مورد نحوه سیم بندی و اتصال دستگاه های اندازه گیری، می توانید با ارجاع به صفحه معرفی دستگاه های اندازه گیری برق، در این زمینه مطالعه بفرمایید.
انواع تجهیزات اندازه گیری برق
1) وارمتر
این وسیله برای اندازه گیری توان غیر مفید در جریان متناوب مورد استفاده قرار می گیرد. که ساختمان داخلی آن مانند واتمتر می باشد. این وسیله در مدار به روش سری ـ موازی قرار گرفته که در دو نوع سه فاز و تکفاز ساخته می شود و از کاربرد تجهیزات اندازه گیری برق می توان به مزیت این وسیله اشاره کرد.
2) کسینوس فی متر
وسیله ای برای اندازه گیری ضریب قدرت مفید در دو نوع جریان سه فاز و تکفاز است. که همانند دستگاه وارمتر به صورت سری ـ موازی در مدار قرار می گیرد. در قسمت صفحه مدرج این تجهیزات دو قسمت مثبت و منفی دیده می شود. که عدد 1 بین این دو قسمت قرار دارد. و این به این منظور است که در صورتی که بار از نوع سلفی باشد عقربه آن در قسمت منفی قرار دارد. که در صورتی که بار از نوع خازنی باشد عقربه دستگاه در قسمت مثبت قرار می گیرد. و در آخر اگر بار اهمی باشد عقربه دقیق بر روی عدد 1 قرار می گیرد.
3) فرکانس متر
این وسیله مانند ولت متر به صورت موازی در مدار قرار می گیرد. و برای اندازه گیری فرکانس در مدار استفاده می شود. البته این تجهیزات در سه نوع عقربه ای، دیجیتالی و ارتعاشی قرار دارند. که نوع ارتعاشی این تجهیزات بیشتر استفاده می شود. فرکانس متر در دو نوع سه فاز و تکفاز وجود داشته و می تواند با ولتاژ 380 ولت سه فاز و ولتاژ 220 تکفاز در مدار قرار بگیرد.
4) کنتور ها
این تجهیزات برای اندازه گیری انرژی الکتریکی مصرفی در انواع مکان ها مانند کارخانجات و منازل کاربرد دارند که انرژی الکتریکی را بر حسب کیلو وات ساعت اندازه گیری کرده و در دو نوع سه فاز و تکفاز به صورت اکتیو و راکتیو قرار دارند. نوع تکفاز اکتیو آنها انرژی الکتریکی که در شبکه های تکفاز قرار دارد را اندازه گیری کرده و به دو صورت 15 و 25 ساخته می شوند. نوع سه فاز اکتیو آنها برای اندازه گیری انرژی الکتریکی در شبکه های سه فاز استفاده شده و از نظر ساختمان داخلی مانند کنتورهای تک فاز هستند با این تفاوت که به جای سیم پیچ های ولتاژ و جریان دارای سه سیم پیچ ولتاژ و جریان جهت اندازه گیری انرژی الکتریکی در سه فازR-S-T هستند.
کنتورهای راکتیو برای اندارز گیری توان غیر مفید در مراکز صنعتی و کارخانجات استفاده می شود. و ساختمان داخلی آنها مانند کنتورهای اکتیو می باشد. ولی با این تفاوت که برای ایجاد اختلاف فاز، یک سلف با سیم پیچ ولتاژ به صورت سری قرار گرفته که سیم پیچ ولتاژ آن با یکدیگر 90 درجه اخلاف فاز دارد. این نوع کنتورها به صورت سه فاز و تکفاز قرار داشته که نوع سه فاز آنها بیشتر استفاده می شود.
کاربرد تجهیزات اندازه گیری برق
اندازه گیری توان در جریان سه فاز
به دلیل متناوب بودن جریان سه فاز که ممکن است متعادل یا نامتعادل باشد، اندازه گیری توان در این واحد به سه صورت نیز انجام می گیرد.
روش اول واتمتری
در این روش اندازه گیری می توان با قرار دادن یک واتمتر در مسیر جریان یکی از فازها و سیم نول میزان توانی که در مدار قرار دارد را بدست آورد و در صورت سه برابر کردن آن، توان سه فاز به دست می آید. یا اینکه می توانیم از یک واتمتر سه فاز استفاده کرده تا توان سه فاز را به ما نشان دهد.
روش دوم واتمتری به روش ارون
در این روش از دو واتمتر در مدار استفاده کرده و کمک روش ارون توان سه فاز را اندازه گیری کنیم.
روش سوم سه واتمتری
در این روش در مسیر هر یک از فازها یک واتمتر تکفاز قرار داده که در این روش می توانیم هم توان در بار متعادل و هم نامتعادل را اندازه گیری کنیم و سپس جمع توان های بدست آمده همان توان سه فاز می شود.
