سکسیونر چیست؟
در این بخش قصد داریم در مورد موضوع سکسیونر چیست؟ چه کاربردی دارد؟ و در چند مدل وجود دارد توضیح دهیم. در مهندسی برق، برای اطمینان از اینکه مدار الکتریکی برای سرویس یا تعمیر و نگهداری کاملاً قطع شده است، از یک قطع کننده یا کلید جداکننده (سکسیونر) استفاده می شود.
آنها فقط برای قطع کردن مدار استفاده می شود و اغلب در توزیع برق و کاربردهای صنعتی یا در مواردی که موتورهای الکتریکی باید منبع نیروی محرکه خود را برای تنظیم یا تعمیر حذف کنند، مورد استفاده قرار می گیرند. سکسیونرها می توانند به دو صورت دستی یا موتوری و یا به صورت دستی – موتوری در دو نوع گازی یا روغنی باشند. و ممکن است با یک سوئیچ ارت استفاده شوند. تا قسمتی که از سیستم جدا شده است را برای اطمینان از ایمنی تجهیزات و پرسنلی که روی آن کار می کنند به زمین متصل کند. به این نوع سکسیونرها معمولا سکسیونر ارت نیز گفته می شود.
به صورت کلی سکسیونر یک وسیله ای است که شامل یک اهرم و دو کنتاکت بوده که در آن قطع و وصل کنتاکت ها توسط اهرم صورت می گیرد. سکسیونر که به آن دیسکانکتور هم گفته می شود، یکی از تجهیزات مکانیکی قطع و وصل بوده که در حالت قطع، فاصله کافی را بین تیغه ها یا کنتاکت ها به وجود می آورد. البته سکسیونر این قابلیت را دارد که جریان هایی را که در شرایط عادی از مدار می گذرند، عبور دهد و در مواقعی جریان هایی را که در شرایط غیرعادی مانند اتصال کوتاه از مدار می گذرند تحمل کند.
جهت مطالعه بیشتر در مورد سایر تجهیزات مورد استفاده در برق شبکه قدرت، می توانید با ارجاع به صفحه آموزش برق قدرت و شبکه و همچنین دانلود سوالات آزمون مهندسی برق قدرت و شبکه، مباحث این دو موضوع را به صورت رایگان مطالعه کرده و یا دانلود نمایید.
نحوه عملکرد سکسیونر چیست؟
سوئیچ های جداکننده ولتاژ بالا در پست های الکتریکی به منظور جداسازی دستگاه هایی مانند ترانسفورماتورها، قطع کننده ها و خطوط انتقال و برای تعمیر و نگهداری آنها استفاده می شوند. یک سکسیونر معمولا فقط برای ایزوله کردن ایمنی تجهیزات مورد استفاده قرار گرفته و برای کنترل مدار به کار نمی رود. بنابراین، آنها تجهیزاتی خارج از بار، با ظرفیتی بسیار کم هستند که تنها پس از قطع جریان توسط برخی از تجهیزات دیگر، می توانند در مدار قرار گیرند. همچنین طبق مقررات ایمنی در برق سکسیونر باید به صورتی باشد که از هرگونه تلاش برای باز کردن آن در حین کار در مدار مقاومت کند.
انواع سکسیونر ها
سکسیونرها بر اساس ساختار داخلی گازی یا روغنی بودن آنها و همچنین نوع مکانیسم کاری آنها که به سه صورت دستی، موتوری و یا دستی-موتوری هستند، در انواع مختلفی قرار می گیرند که در ادامه به آنها اشاره خواهد شد.
سکسیونر با قطع کن عمودی و افقی
سکسیونر با قطع کن مرکزی
سکسیونر با قطع کن دوبل
سکسیونر پانتوگراف
سکسیونر کشویی
سکسیونر زانویی
سکسیونر با قطع کن عمودی و افقی
این سکسیونر دارای یک اهرم که یک سر آن از طریق یک لولا به یک پایه جدا کننده متصل است. و سر دیگر اهرم جدا می باشد نوع عملکرد آن به این صورت است. که با حرکت عمودی و افقی اهرم، عمل قطع و وصل در دو سر سکسیونر صورت می گیرد.
سکسیونر با قطع کن مرکزی
پرکاربرد ترین نوع سکسینور همراه با دو اهرم و دو پایه جدا کننده چرخشی که به هم متصل بوده و با چرخش پایه ها نیز اهرم ها به هم وصل می شوند.
سکسیونر با قطع کن دوبل
این نوع سکسیونر دارای سه پایه جدا کننده و یک اهرم که بر روی پایه وسط قرار می گیرد، بوده و با حرکت چرخشی اهرم در پایه وسط، دو سر اهرم به پایه های جدا کننده در دو طرف متصل می شود.
سکسیونر پانتوگراف
عملکرد اهرم ها در این نوع سکسیونر به صورت قیچی مانند بوده و دارای چندین اهرم بوده که به حالت ضربدری به یکدیگر متصل شده اند و مجموع این اهرم ها به نام اهرم پانتوگراف شناخته شده است.
سکسیونر کشویی
این مدل از سکسیونر در جریانات پایین مورد استفاده قرار گرفته و نحوه عملکرد آن به این صورت است که شامل یک تیغه بوده و تیغه به صورت کشویی در داخل یک ریل نصب شده تا بتواند اتصال را ایجاد کند.
سکسیونر زانویی
اهرم این نوع سکسیونرها به دو بخش متصل می شود. به صورتی که بخش اصلی آن به وسیله یک لولا به پایه جدا کننده و بخش دیگر آن مجدد به وسیله لولا به بخش اصلی متصل شده است. و عملکرد آن به این صورت است که در حالت قطع اهرم به صورت زانویی شکل قرار می گیرد.
